Trong thế giới bóng đá, không ít huyền thoại sau khi treo giày đã chọn con đường huấn luyện viên (HLV) để tiếp tục gắn bó với trái bóng tròn. Nhưng liệu danh tiếng vang dội trong sự nghiệp cầu thủ có đủ giúp họ thành công trên băng ghế chỉ đạo? Hay đó chỉ là khởi đầu cho những áp lực nhân đôi, những kỳ vọng đôi khi vượt xa khả năng thực tế?
Từ cầu thủ vĩ đại đến chiến lược gia
Ánh hào quang của quá khứ
Một cầu thủ huyền thoại thường mang theo ánh hào quang của quá khứ khi bước vào nghiệp huấn luyện. Những người như Zinedine Zidane, Xavi Hernandez, Pep Guardiola hay Frank Lampard đều từng khiến người hâm mộ phát cuồng trên sân cỏ. Việc họ trở thành HLV không chỉ là lựa chọn mang tính tình cảm mà còn tạo nên kỳ vọng rất lớn từ người hâm mộ và giới truyền thông.
Đối với nhiều CLB, việc bổ nhiệm một huyền thoại làm HLV còn là cách “kết nối truyền thống” – tạo ra một bản sắc riêng và sự gần gũi với các cổ động viên. Tuy nhiên, điều này đôi khi vô tình trở thành con dao hai lưỡi.
Kinh nghiệm thi đấu không đồng nghĩa với kinh nghiệm huấn luyện
Là một cầu thủ giỏi không đồng nghĩa với việc sẽ là một HLV giỏi. Tư duy chiến thuật, quản trị con người, kỹ năng điều hành đội bóng – tất cả đều là những kỹ năng cần học hỏi, trau dồi qua thời gian. Không ít huyền thoại vấp ngã trên con đường này bởi họ thiếu kinh nghiệm quản lý hoặc không thích nghi được với vai trò hoàn toàn mới.
Những trường hợp thành công tiêu biểu
Zinedine Zidane – Huyền thoại trở thành “Zizou chiến lược gia”
Zidane là ví dụ điển hình cho một huyền thoại cầu thủ có thể gặt hái thành công vang dội trên cương vị HLV. Chỉ trong vài năm ngắn ngủi dẫn dắt Real Madrid, ông đã giúp đội bóng giành ba chức vô địch Champions League liên tiếp (2016–2018) – một thành tích lịch sử.
Điều giúp Zidane thành công không chỉ là sự tôn trọng từ các cầu thủ nhờ danh tiếng quá khứ, mà còn là khả năng truyền cảm hứng và tạo ra môi trường đoàn kết trong phòng thay đồ. Ông không quá cầu kỳ về chiến thuật, nhưng luôn biết cách phát huy tối đa sức mạnh tập thể.
Pep Guardiola – Tư duy chiến thuật thiên tài
Guardiola, dù không phải cầu thủ xuất sắc nhất thời còn thi đấu, nhưng lại là HLV mang tính cách mạng trong lối chơi. Sau khi làm nên triều đại tiki-taka ở Barcelona, ông tiếp tục thành công ở Bayern Munich và Manchester City. Pep chứng minh rằng hiểu biết sâu sắc về bóng đá, kết hợp với sáng tạo và tỉ mỉ, là chìa khóa thành công trên băng ghế huấn luyện.
Nhưng không phải ai cũng thành công…
Frank Lampard – Danh tiếng không cứu nổi chiếc ghế nóng
Frank Lampard, một trong những tiền vệ hay nhất lịch sử Premier League, từng được kỳ vọng sẽ trở thành “Sir Alex của Chelsea”. Tuy nhiên, sự nghiệp huấn luyện của anh khá gập ghềnh. Dù từng có khởi đầu không tệ tại Derby County và Chelsea, nhưng thiếu kinh nghiệm cùng áp lực từ kỳ vọng quá lớn đã khiến anh không thể trụ vững ở những vị trí cao.
Tình cảm từ người hâm mộ không đủ để giúp Lampard giành kết quả tốt khi đội bóng gặp khó khăn. Và đó chính là thực tế phũ phàng mà nhiều huyền thoại phải đối mặt: danh tiếng là một lợi thế ban đầu, nhưng không phải là tấm khiên bảo vệ mãi mãi.
Andrea Pirlo – Tài năng sân cỏ, non tay huấn luyện
Andrea Pirlo, một trong những tiền vệ tài hoa nhất của bóng đá Ý, được Juventus bổ nhiệm làm HLV khi chưa có bất kỳ kinh nghiệm cầm quân nào. Kết quả là một mùa giải đầy thất vọng, khi đội bóng chỉ giành được Coppa Italia và bị loại sớm ở Champions League. Pirlo bị sa thải sau một mùa giải, cho thấy việc đưa một huyền thoại lên ghế nóng mà không có lộ trình rõ ràng có thể là con dao hai lưỡi.
Áp lực đến từ quá khứ vĩ đại
Kỳ vọng từ người hâm mộ
Người hâm mộ luôn kỳ vọng một huyền thoại sẽ truyền được tinh thần chiến thắng, phẩm chất chiến binh cho thế hệ cầu thủ mới. Tuy nhiên, khi kết quả không như mong đợi, chính người hâm mộ là những người quay lưng nhanh nhất. Sự thất vọng lại nhân đôi vì họ từng quá yêu quý huyền thoại ấy.
So sánh bất tận giữa hai vai trò
HLV từng là huyền thoại luôn bị so sánh giữa quá khứ và hiện tại. Một pha thay người sai thời điểm, một chiến thuật thiếu hiệu quả – tất cả đều bị mổ xẻ kỹ lưỡng, đôi khi gay gắt hơn những HLV bình thường. Không ít người cho rằng: “Cầu thủ thì hay, nhưng làm HLV thì chưa chắc.”
Liệu có công thức thành công?
Học hỏi, tích lũy và khiêm tốn
Một huyền thoại muốn thành công trên cương vị HLV cần rất nhiều yếu tố: từ việc học hỏi không ngừng, tích lũy kinh nghiệm ở các đội trẻ, đến sự khiêm tốn để hiểu rằng bóng đá hiện đại thay đổi từng ngày. Sự nghiệp cầm quân không dành cho những ai chủ quan dựa vào danh tiếng cũ.
Hậu phương vững chắc và môi trường phù hợp
Zidane có ban lãnh đạo Real Madrid ủng hộ tuyệt đối. Guardiola được trao quyền toàn diện tại Barcelona B trước khi dẫn dắt đội một. Những yếu tố này giúp họ có môi trường lý tưởng để phát huy khả năng. Ngược lại, những huyền thoại khác không may mắn như vậy thường nhanh chóng bị cuốn vào guồng quay áp lực và thất bại.
Huyền thoại có thể làm HLV, nhưng không dễ
Con đường từ huyền thoại sân cỏ đến HLV đỉnh cao là một hành trình không hề dễ dàng. Có những người thành công rực rỡ, nhưng cũng không ít người vấp ngã đầy tiếc nuối. Danh tiếng chỉ là bước đệm ban đầu, còn thành công thực sự đến từ sự chuẩn bị kỹ lưỡng, khiêm tốn học hỏi và khả năng thích nghi với thế giới bóng đá đầy khốc liệt.
Dù thành công hay thất bại, việc các huyền thoại tiếp tục cống hiến cho bóng đá trong vai trò HLV vẫn là một minh chứng cho tình yêu bất tận với môn thể thao vua – nơi mà đam mê, cống hiến và khát khao chiến thắng luôn hiện hữu ở mọi vị trí.
